Volledige titel:
Termiet is échte koning van savanne
Auteur(s):
(hvde)
Gepubliceerd in:
De Standaard Bijlage Wetenschap
Jaar van publicatie:
2010
Abstract:
BRUSSEL - Waar termieten leven, komt de Afrikaanse savanne tot bloei. Daarvan profiteren mens en dier.
Vergeet de Big Five (leeuw, olifant, buffel, luipaard en neushoorn) - in werkelijkheid wordt de savanne geregeerd door het kleinere grut. Met name termieten zijn de echte heersers van het Afrikaanse grasland, hebben onderzoekers uit Tervuren en New York na vier jaar onderzoek in Kenia vastgesteld.
Want hoe klein ze ook zijn, met z'n allen slagen termieten erin om de stoffige, droge bodem van de savanne met hun arsenaal van gangen luchtig te houden, net zoals regenwormen dat doen bij ons. Dankzij hun gangen kan er ook meer water doordringen in de bodem, en wordt hij bemest met stikstof en fosfor uit hun uitwerpselen.
Hierdoor komen in de buurt van termietenheuvels beduidend meer grassen, struiken, fruitbomen en beesten voor dan in gebieden waar geen termieten leven. Acacia's, de typerende bomen van de savanne, hebben tot zestig procent meer scheuten en dragen twee keer zo vaak vruchten als er termietenheuvels in de buurt zijn, rapporteren Rudy Jocqué van het Museum voor Midden-Afrika en diens Amerikaanse collega's in het vakblad PLoS Biology.
De bomen trekken op hun beurt insecten en andere geleedpotigen aan: in de buurt van termietenheuvels vingen de onderzoekers veertig procent meer kevers, vliegen, spinnen en ander ongedierte dan in de buurt van termietenheuvels. De insecten trekken dan weer insectenetende gekko's aan, waarvan de onderzoekers er twee keer meer telden in de buurt van termietenheuvels. En er groeit ook meer gras rond de heuvels, waar grazers als zebra en buffel op afkomen. Zij brengen ook hun mest met zich mee, waardoor de grond nog vruchtbaarder wordt.
Alsof de termieten dat allemaal weten, leggen ze hun termietenheuvels aan volgens een ruimtelijk patroon waarvan de savanne maximaal profijt heeft, becijferden de onderzoekers. Om de twintig tot honderdtwintig meter een heuvel, volgens een polkadottenpatroon dat te zien is op satellietfoto's. Op die manier worden veel meer dieren en planten aangetrokken dan bij een willekeurige verspreiding van de heuvels het geval zou zijn.
Omdat termietenheuvels doorgaans meer zand bevatten dan de klei van de savannebodem, hebben boeren de gewoonte om de heuvels te slechten en over hun akkers te verspreiden. Dat is geen goed idee, merken de onderzoekers nog op in hun artikel: op de lange termijn wordt de bodem er minder vruchtbaar door en de oogst minder groot.
Webadres:
http://www.standaard.be/artikel/detail. ... ection=173
Termiet is échte koning van savanne
Auteur(s):
(hvde)
Gepubliceerd in:
De Standaard Bijlage Wetenschap
Jaar van publicatie:
2010
Abstract:
BRUSSEL - Waar termieten leven, komt de Afrikaanse savanne tot bloei. Daarvan profiteren mens en dier.
Vergeet de Big Five (leeuw, olifant, buffel, luipaard en neushoorn) - in werkelijkheid wordt de savanne geregeerd door het kleinere grut. Met name termieten zijn de echte heersers van het Afrikaanse grasland, hebben onderzoekers uit Tervuren en New York na vier jaar onderzoek in Kenia vastgesteld.
Want hoe klein ze ook zijn, met z'n allen slagen termieten erin om de stoffige, droge bodem van de savanne met hun arsenaal van gangen luchtig te houden, net zoals regenwormen dat doen bij ons. Dankzij hun gangen kan er ook meer water doordringen in de bodem, en wordt hij bemest met stikstof en fosfor uit hun uitwerpselen.
Hierdoor komen in de buurt van termietenheuvels beduidend meer grassen, struiken, fruitbomen en beesten voor dan in gebieden waar geen termieten leven. Acacia's, de typerende bomen van de savanne, hebben tot zestig procent meer scheuten en dragen twee keer zo vaak vruchten als er termietenheuvels in de buurt zijn, rapporteren Rudy Jocqué van het Museum voor Midden-Afrika en diens Amerikaanse collega's in het vakblad PLoS Biology.
De bomen trekken op hun beurt insecten en andere geleedpotigen aan: in de buurt van termietenheuvels vingen de onderzoekers veertig procent meer kevers, vliegen, spinnen en ander ongedierte dan in de buurt van termietenheuvels. De insecten trekken dan weer insectenetende gekko's aan, waarvan de onderzoekers er twee keer meer telden in de buurt van termietenheuvels. En er groeit ook meer gras rond de heuvels, waar grazers als zebra en buffel op afkomen. Zij brengen ook hun mest met zich mee, waardoor de grond nog vruchtbaarder wordt.
Alsof de termieten dat allemaal weten, leggen ze hun termietenheuvels aan volgens een ruimtelijk patroon waarvan de savanne maximaal profijt heeft, becijferden de onderzoekers. Om de twintig tot honderdtwintig meter een heuvel, volgens een polkadottenpatroon dat te zien is op satellietfoto's. Op die manier worden veel meer dieren en planten aangetrokken dan bij een willekeurige verspreiding van de heuvels het geval zou zijn.
Omdat termietenheuvels doorgaans meer zand bevatten dan de klei van de savannebodem, hebben boeren de gewoonte om de heuvels te slechten en over hun akkers te verspreiden. Dat is geen goed idee, merken de onderzoekers nog op in hun artikel: op de lange termijn wordt de bodem er minder vruchtbaar door en de oogst minder groot.
Webadres:
http://www.standaard.be/artikel/detail. ... ection=173
Antwoorden op veel gestelde vragen zijn te vinden in de 